Declarazión d'os grans simios

Desiximos que a comunidat d'os iguals se faiga estensiba á toz es grans simios: os seres umanos, os chimpanzés, os gorilas e os ongarutans.

A "comunidat d'os iguals" ye una comunidat moral aintro d'a cuala azeutamos que determinatos prenzipios u dreitos morals fundamentals, que se pueden fer serbir debán d'a lai, rixan as nuestras relazions mutuas. Entre istos prenzipios u dreitos figuran os siguiens:

1) O dreito á la bita. Be de protecher-se a bita d'os miembros d'a comunidat d'os iguals. No puede dar-se muerte á os miembros d'a comunidat d'os iguals, fueras de causos que se definan muito estritos, per exemplo: en esfensa propia.

2) A protezión d'a libertat indibidual. No puede pribar-se albitrariamén d'a suya libertat á os miembros d'a comunidat d'os iguals. Si se les emprisiona sinse meyar un prozeso legal, tienen dreito á estar aliberatos de forma inmediata. A detenzión de qui no aiga estato condenato per un delito, u de qui no tienga responsabilidat penal, només se permitirá cuan pueda contrimostrar-se que ye per o suyo bien, u que resulta necesaria ta protecher á o publico d'un miembro d'a comunidat que claramén pueda constituir un periglo ta otris si ye en libertat. En ditos casos, os miembros d'a comunidat d'os iguals deben tener o dreito d'apelar en un tribunal de chustizia, bien direutamén u, se mancasen d'a capazidat nezesaria, per meyo d'un abogato que os represente.

3) A beda d'a tortura. Se tien per tortura, e per tanto ye moralmén condenable prebocar dolor grieu de forma deliberata á un miembro d'a comunidat d'os iguals, ya siga sin garra motibo u en suposato benefizio d'otris.